به گزارش آشکار، کشورهای جمهوری اسلامی ایران ، فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین بامداد چهارشنبه در بیانیه‌ای مشترک بر حفاظت از توافق هسته‌ای و پایبندی به تعهدات  برجام ی تاکید کردند.

به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، در این بیانیه سه‌جانبه آمده است: «مفاد برنامه جامع اقدام مشترک همچنان معتبر است. کشورهای ما برای دستیابی به توافق هسته‌ای از هیچ تلاشی دریغ نکرده و همچنان از این توافق حفاظت کرده و به تمامی تعهدات خود پایبند هستند».

تهران، پکن و مسکو ضمن اعلام مجدد آمادگی خود برای انجام هر کاری که برای احیای این توافق لازم است، توضیح دادند: «متاسفانه مابقی کشورهای درگیر در برجام، یعنی فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا راه دیگری را انتخاب کردند».

طبق این گزارش، در این بیانیه سه‌جانبه تاکید شده است: «زمان آن فرا رسیده است که اراده سیاسی جدی کشورهای غربی برای جلوگیری از مارپیچ خشونت و تنش در این پرونده نشان داده شود».

اسپوتنیک به نقل از این بیانیه نوشت: «ایران، روسیه و چین بر این باورند که زمان آن فرا رسیده تا کشورهای غربی اقدامات لازم را برای احیای توافق هسته‌ای انجام دهند».

برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)

برنامه راهبردی جامع اقدام مشترک (به انگلیسی: Joint Comprehensive Plan of Action)[۲] یا به اختصار برجام که توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین و در غرب، توافق هسته‌ای ایران یا توافق ایران نیز نامیده می‌شود، برنامه‌ای است که در راستای توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران و به دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ بسته‌شد. مذاکرات رسمی برای طرح برنامه راهبردی جامع اقدام مشترک (برجام) دربارهٔ برنامه اتمی ایران با پذیرفتن توافق موقت ژنو بر روی برنامه هسته‌ای ایران در نوامبر ۲۰۱۳ آغاز شد و به مدت ۲۰ ماه کشورها درگیر مذاکره بودند و در آوریل ۲۰۱۵ تفاهم هسته‌ای لوزان شکل گرفت.

بر اساس این توافق، ایران متعهد می‌شود ذخایر اورانیوم غنی شده متوسط خودش را پاک‌سازی و ذخیره‌سازی اورانیوم با غنای کم را تا ۹۸ درصد قطع کند و حداقل به مدت ۱۵ سال تعداد سانتریفیوژها را به حدود دو سوم کاهش ‌دهد. ایران موافقت کرده‌است که اورانیوم را بیش از ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی نکند و تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم جدید یا رآکتور آب‌سنگین جدیدی را نسازد. فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم به مدت ۱۰ سال به یک ساختمان که از سانتریفیوژهای نسل اول استفاده می‌کند محدود خواهد بود. دیگر تأسیسات نیز طبق پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اجتناب از خطر تکثیر سلاح‌های اتمی تبدیل خواهند شد. برای نظارت و تأیید اجرای توافق‌نامه توسط ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی(IAEA) باید به تمام تأسیسات اتمی ایران دسترسی منظم داشته‌باشد. در نتیجه این توافقنامه که تاییدیه پایدار متعهدین آن را به همراه دارد، ایران از تحریم‌های شورای امنیت ملل متحد، اتحادیه اروپا و تحریم‌های ثانویه ایالات متحده علیه ایران بیرون خواهد آمد.

این دور از مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ از ظهر روز شنبه ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵، در هتل کوبورگ در شهر وین اتریش با حضور جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و هیئت‌های کارشناسی دو طرف آغاز شد. ضرب‌الاجل تعیین شده زمان این مذاکرات، روز سی‌ام ژوئن بود که سه بار به ترتیب تا سوم، دهم و سیزدهم ژوئیه تمدید شد.

در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام‌کرد.

در شب ۱۵ دی ۱۳۹۸، دولت حسن روحانی نیز پس از چهار مرحله کاهش تعهدات خود، طی بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد. مطابق این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه) مواجه نیست. از آن زمان غنی‌سازی در ایران به شدت افزایش پیدا کرد و بنابر گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تا ۱۵ می ۲۰۲۲ (۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱) ذخایر اورانیوم غنی شده ایران که بر اساس برجام محدود به ۲۰۲ کیلوگرم بود، به سه هزار و ۸۰۹ کیلوگرم و میزان ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران نیز با ۹.۹ کیلوگرم افزایش به ۴۳.۱ رسید.

آمریکا در سپتامبر ۲۰۲۰ تلاش کرد با فعالسازی مکانیسم ماشه تقریباً تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را برگرداند که با مخالفت اکثریت اعضای شورای امنیت موفق به انجام این کار نشد. با رسیدن جو بایدن به ریاست جمهوری آمریکا در ژانویه ۲۰۲۱، اعضای ۵+۱ و ایران مذاکراتی را برای پیوستن مجدد آمریکا به برجام شروع کرده‌اند که تاکنون بی‌نتیجه بوده اما در قدم‌های آخر خود است.

در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ مطابق با هشتمین سال پس از پذیرش برجام، محدودیت‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران به‌طور خودکار لغو شدند. با این حال آمریکا و اتحادیه اروپا به دلیل آنچه تخطی ایران از الزامات برجام می‌خواندند همان محدودیت‌ها را در حوزه ملی علیه ایران اعمال کردند. با این حال اتحادیه اروپا مایل به استفاده از مکانیسم ماشه علیه ایران نشد.

انتهای پیام/